ભારતે વર્ષ 2023માં ઘણી રમતોમાં દેખાડી તાકાત, દિલ પણ તૂટ્યા અને રેકોર્ડ પણ બન્યા
ભારતે વર્ષ 2023માં ઘણી રમતોમાં દેખાડી તાકાત, દિલ પણ તૂટ્યા અને રેકોર્ડ પણ બન્યા
2023નું વર્ષ ભારતીય રમત-ગમત માટે વિવિધતાસભર રહ્યું હતું. આમાં ઘણી સારી અને ખરાબ બાબતો હતી.
આ દરમિયાન જ્યાં ભારતે આ ક્ષેત્રમાં મોટી સફળતાઓ મેળવી હતી.
આ સાથે જ ભારતીય કુસ્તી જગતમાં ઊથલપાથલ પણ મચી ગઈ હતી. જેના કારણે દેશમાં મહિલા રમત-ગમતની સ્થિતિ પર ગંભીર સવાલો ઉભા થયા છે.
ચાલો જાણીએ કે વર્ષ 2023 રમતના મેદાન પર ભારત માટે કેવું રહ્યું.
અખાડાથી શેરી સુધી કુસ્તી
તેની શરૂઆત ૧૮ જાન્યુઆરી ૨૦૨૩ ના રોજ દિલ્હીના જંતર-મંતર ખાતે વિરોધ પ્રદર્શન સાથે થઈ હતી.
કુસ્તીબાજ વિનેશ ફોગટ, સાક્ષી મલિક અને બજરંગ પુનિયા કુસ્તી ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (ડબલ્યુએફઆઈ) સામે ઉભા રહ્યા હતા.
કુસ્તીબાજોએ તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ બ્રિજ ભૂષણ શરણ સિંહ અને અન્ય કોચ પર જાતીય સતામણીનો આરોપ લગાવ્યો હતો.
બ્રિજ ભૂષણ શરણ સિંહની વહીવટી સત્તાઓ પાછી ખેંચી લેવામાં આવી હતી જ્યારે તપાસ ચાલુ રહી હતી.
પરંતુ તપાસ પેનલના તારણો બહાર આવ્યા ન હતા. આ પછી પહેલવાનોએ એપ્રિલમાં ફરી એકવાર પોતાનું આંદોલન શરૂ કર્યું હતું.
કુસ્તીબાજોએ જ્યારે ભારતની નવી સંસદની ઈમારત તરફ કૂચ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો ત્યારે પોલીસે તેમની અટકાયત કરી હતી.
આ ઘટનાએ આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયામાં હેડલાઇન્સ બનાવી હતી. આ પછી આંતરરાષ્ટ્રીય ઓલિમ્પિક સમિતિએ આ કેસની નિષ્પક્ષ તપાસની માગ કરી હતી.
દરમિયાનમાં યુનાઈટેડ વર્લ્ડ કુસ્તી (કુસ્તીની આંતરરાષ્ટ્રીય ગવર્નિંગ બોડી)એ ઓગસ્ટમાં જ ડબલ્યુએફઆઈને સમયસર ચૂંટણી ન યોજવા બદલ સસ્પેન્ડ કરી દીધી હતી.
આનો અર્થ એ થયો કે, જ્યાં સુધી આ મુદ્દાનો ઉકેલ ન આવે ત્યાં સુધી ભારતીય કુસ્તીબાજો ભારતીય ધ્વજ હેઠળ સ્પર્ધામાં ઉતરી શકે તેમ નથી.
આખરે ડિસેમ્બરમાં ડબ્લ્યુ.એફ.આઈ.ની ચૂંટણીઓ યોજાઇ હતી. તેમાં બ્રિજ ભૂષણના નજીકના સાથી સંજય સિંહને નવા પ્રમુખ તરીકે ચૂંટવામાં આવ્યા હતા.
ચૂંટણી પરિણામ આવતા જ સાક્ષી મલિકે વિરોધમાં નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી દીધી હતી.
આ સાથે જ બજરંગે પોતાનો 'પદ્મશ્રી' એવોર્ડ પરત કર્યો હતો. આ પછી રમત મંત્રાલયે ડબલ્યુએફઆઈની નવી ચૂંટાયેલી સમિતિને સ્થગિત કરી દીધી હતી.
આ મામલો હજુ પણ વણઉકેલ્યો છે. આ કેસને કારણે ભારતમાં સ્પર્ધાઓના કાર્યક્રમ અને 2024માં ઓલિમ્પિક માટે કુસ્તીબાજોની તૈયારી પર ગંભીર અસર પડી છે.
નીરજ ચોપડાએ રચ્યો ઈતિહાસ
વર્ષ 2023માં નીરજ ચોપરાએ વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપમાં પોતાના બાયોડેટામાંથી ગુમ થયેલું એકમાત્ર ટાઈટલ પણ જીત્યું હતુ.
બુડાપેસ્ટમાં જેવલીન થ્રોમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતીને વર્લ્ડ એથ્લેટિક્સ ટાઈટલ જીતનારો તે સૌપ્રથમ ભારતીય બન્યોનથી.
નીરજે 88.17 મીટર જેવલીન થ્રો કરતાં પાકિસ્તાનના અરશદ નદીમને હરાવ્યો. નદીમને સિલ્વર મેડલ મળ્યો હતો.
લગભગ એક મહિના બાદ તેણે એશિયન ગેમ્સમાં વધુ એક ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.
કિશોર જેનાએ સિલ્વર મેડલ જીત્યો હતો. જેના કારણે ભારતે પોડિયમ પર 1-2થી સરસાઈ મેળવી લીધી હતી.
નીરજ ચોપરા હવે આવતા વર્ષે 2024માં પેરિસમાં યોજાનારા ઓલિમ્પિકમાં પોતાનો ગોલ્ડ મેડલ બચાવવાનો પ્રયાસ કરશે.
તીરંદાજીમાં ચમકે છે અદિતિ
વર્ષ 2023માં કમ્પાઉન્ડ તીરંદાજીના મેદાન પર ભારતીય ખેલાડીઓનો દબદબો રહ્યો. અદિતિ આ યાદીમાં ટોચ પર છે.
17 વર્ષીય અદિતિ કોઈ પણ રમતમાં ભારતની સૌથી યુવા વર્લ્ડ ચેમ્પિયન છે.
તેણે ૨૦૨૩ ની વર્લ્ડ આર્ચરી ચેમ્પિયનશીપમાં મહિલા કમ્પાઉન્ડ તીરંદાજીની ફાઇનલમાં વ્યક્તિગત ઇવેન્ટ ગોલ્ડ જીત્યો હતો.
થોડા અઠવાડિયા પહેલા જ તેણે વર્લ્ડ આર્ચરી યૂથ ચેમ્પિયનશિપમાં પણ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.
મહારાષ્ટ્રના તીરંદાજે બંને ટુર્નામેન્ટમાં ટીમ ગોલ્ડ જીત્યો હતો અને એશિયન ગેમ્સમાં વધુ એક ટીમ ગોલ્ડ સાથે ટોચનું સ્થાન મેળવ્યું હતુ.
ભારતના અન્ય યુવા કમ્પાઉન્ડ તીરંદાજો - ઓજસ દેવતાલે, પ્રથમેશ જવકર, જ્યોતિ સુરેખા વેન્નમ અને પ્રિયાંશે પણ આ ટુર્નામેન્ટમાં સારા મેડલ જીત્યા હતા.
આ સાથે આ રમતમાં ભારતનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ લાગી રહ્યું છે.
કમ્પાઉન્ડ તીરંદાજી ઓલિમ્પિકનો ભાગ નથી પરંતુ આ ઇવેન્ટ્સમાં ભારતીય તીરંદાજોની સફળતાએ આ વર્ષે ભારતમાં રમતને મોટો વેગ આપ્યો છે.
મહિલા ક્રિકેટરોનો ઐતિહાસિક વિજય
ભારતની મહિલા ક્રિકેટરો માટે વર્ષ 2023નું વર્ષ યાદગાર બનીને યાદ રહેશે.
ભારતીય ટીમે મુંબઈમાં એકતરફી મેચમાં આઠ વિકેટથી જીત મેળવીને ઓસ્ટ્રેલિયા સામે પ્રથમ ટેસ્ટ જીત નોંધાવી હતી.
આ તેની ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં સતત બીજી જીત હતી. આ પહેલા તેઓએ નવી મુંબઈમાં રમાયેલી એકમાત્ર ટેસ્ટમાં ઈંગ્લેન્ડને 347 રનના જંગી માર્જિનથી હરાવ્યું હતુ.
ચીનના હાંગઝોઉમાં યોજાયેલી એશિયન ગેમ્સમાં પણ ભારતીય ટીમે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો.
કોઈ પણ ક્રિકેટ સ્પર્ધામાં ભારતીય મહિલા ક્રિકેટ ટીમનો આ સૌપ્રથમ ગોલ્ડ મેડલ હતો.
ભારતીય મહિલા ટીમ ફેબુ્રઆરી, 2023માં સાઉથ આફ્રિકામાં યોજાયેલા વિમેન્સ ટી-20 વર્લ્ડ કપની સેમિ ફાઈનલમાં પણ પ્રવેશી હતી.
રોહિતની ટીમ ઈન્ડિયા વર્લ્ડ કપની ફાઈનલમાં
ભારતની મેન્સ ક્રિકેટ ટીમ વન ડે વર્લ્ડકપ જીતવાથી ચૂકી ગઈ હતી.
અમદાવાદના નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમમાં રમાયેલી ફાઇનલમાં તેમને ઓસ્ટ્રેલિયાના હાથે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
પરંતુ ફાઇનલ સુધી કોઇ પણ મેચ હાર્યા વગર ભારતીય ટીમે ટૂર્નામેન્ટમાં પોતાનો દબદબો જાળવી રાખ્યો હતો.
ભારતીય બોલર્સ ખાસ કરીને મોહમ્મદ શમીએ 24 વિકેટ સાથે શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું.
જ્યારે વિરાટ કોહલીએ પોતાના બેટથી પિચ પર રાજ કર્યું હતું.
આ સાથે કોહલી વન ડે ક્રિકેટમાં 50 સદી ફટકારનારો સૌપ્રથમ ખેલાડી બની ગયો છે. તેણે સચિન તેંડુલકરનો રેકોર્ડ તોડ્યો હતો.
વર્લ્ડકપ પહેલા ભારતે શ્રીલંકામાં રમાયેલ એશિયા કપ જીત્યો હતો. આ તેનું 8મું એશિયા કપ ટાઇટલ હતું. રુતુરાજ ગાયકવાડની આગેવાની હેઠળની ટીમે એશિયન ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો.
પરંતુ જૂનમાં ભારતીય ટીમને વર્લ્ડ ટેસ્ટ ચેમ્પિયનશિપમાં ઓસ્ટ્રેલિયામાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
2024માં વેસ્ટ ઈન્ડિઝ અને અમેરિકા ટી-20 વર્લ્ડ કપની યજમાની કરશે. જ્યાં બધાની નજર યુવા ખેલાડીઓ પર રહેશે.
ચેસ વર્લ્ડ કપમાં ભારત
ભારતીય ચેસ પ્રતિભા રમેશબાબુ પ્રગ્નાન્ધાએ અઝરબૈજાનના બાકુમાં આંતરરાષ્ટ્રીય ચેસ ફેડરેશન (ફિડે) દ્વારા આયોજીત ચેસ વર્લ્ડ કપની ફાઈનલમાં પ્રવેશ મેળવી લીધોનથી.
પરંતુ તેને રનર્સઅપના ખિતાબથી જ સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. વર્લ્ડ રેન્કિંગમાં નંબર વનનું સ્થાન ધરાવતા મેગ્નસ કાર્લસને તેને ટાઈ બ્રેકરમાં હરાવ્યો. પરંતુ પ્રજ્ઞાનંદના શાનદાર પ્રદર્શને દેશનું ધ્યાન ખેંચ્યું.
આ ટૂર્નામેન્ટમાં ચાર ભારતીયો પણ ક્વાર્ટર ફાઇનલમાં પહોંચ્યા હતા. હાલમાં ભારતના 21 ખેલાડીઓ એવા છે કે, જેઓ વિશ્વના ટોચના 100 જુનિયર ખેલાડીઓમાં સ્થાન ધરાવે છે.
આ તમામની ઉંમર 20 વર્ષથી ઓછી છે. આ આંકડા દર્શાવે છે કે ૨૦૨૩ માં ભારતે કેવી રીતે રમતમાં પ્રભુત્વ મેળવ્યું હતું.
દરમિયાન પ્રગ્નાનંદની બહેન વૈશાલીએ કોનેરુ હમ્પી અને હરિકા દ્રોણાવલ્લી પછી ત્રીજી મહિલા જીએમ બનીને 12 વર્ષથી ભારતની રાહનો અંત આણ્યો હતો.
એશિયન ગેમ્સ અને પેરા ગેમ્સ મેડલથી ભરપૂર છે
ભારતે ચાલુ વર્ષે એશિયન ગેમ્સમાં રેકોર્ડ 107 મેડલ્સ સાથે સમાપ્તિ કરી હતી.
ચીનના હાંગઝોઉમાં યોજાયેલી આ ટુર્નામેન્ટમાં ભારતે 28 ગોલ્ડ મેડલ જીતીને મેડલ ટેબલમાં ચોથું સ્થાન હાંસલ કર્યું હતુ.
ભારતે આ સ્પર્ધામાં આટલા બધા ગોલ્ડ મેડલ ક્યારેય જીત્યા ન હતા.
દેશ સાપેક ટકરાવ અને વુશુ જેવી ઓછી જાણીતી રમતોમાં પણ મેડલ જીતવામાં સફળ રહ્યો હતો.
ભારતના પેરા એથ્લીટ્સ પણ પાછળ રહી શક્યા નહતા. તેણે હાંગઝોઉ એશિયન પેરા ગેમ્સમાં 111 મેડલ્સ જીત્યા હતા.
આટલા મેડલ સાથે ભારત મેડલ ટેલીમાં પાંચમાં સ્થાને રહ્યું હતું.
આ ઉપરાંત ફૂટબોલ ટીમે એસએએફએફ ચેમ્પિયનશીપ જીતી હતી જ્યારે હોકી ટીમો એશિયન ચેમ્પિયનશીપ જીતી હતી.
રોહન બોપન્ના એટીપી માસ્ટર્સ જીતનારો સૌથી મોટી ઉંમરનો ખેલાડી બન્યો.
ભારતના પુરુષ અને મહિલા ખેલાડીઓની ખરી કસોટી 2024માં ત્યારે થશે જ્યારે પેરિસ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં ઓલિમ્પિક અને પેરાલિમ્પિકની યજમાની કરશે.